Topór z IV–III tysiąclecia p.n.e., odkryty na terenie powiatu hrubieszowskiego i związany z kulturą trypolską, to prawdopodobnie najstarszy wyrób miedziany odkryty w Polsce – podaje Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków.
Cenny zabytek odnaleziono we wsi Matcze w gminie Horodło (woj. lubelskie).
Według konserwatora topór ma 7,4 cm długości, wachlarzowate ostrze o szerokości 4,1 cm, lekko wypukłą prostokątną główkę o wymiarach 0,9 cm x 0,6 cm, a jego grubość dochodzi do 1 cm.
Analizując znalezisko pod kątem przynależności chronologicznej i kulturowej, Wiesław Koman, archeolog z zamojskiego oddziału Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków, zwrócił się do profesor Elżbiety Kłosińskiej z Instytutu Archeologii UMCS w Lublinie. Ekspert wykluczył kultury z epoki brązu, gdyż artefakt w żaden sposób nie odpowiada znanym i dobrze zbadanym typologiom toporów z tamtego okresu.
„Ponadto nasz topór został wykonany dość prostą, + prymitywną + metodą odlewania kształtu płasko-wypukłego, niestosowaną już w rozwiniętej metalurgii epoki brązu. Należało zatem przyjrzeć się wcześniejszemu okresowi neolitu. Niestety, w inwentarzach kultur neolitycznych w Polsce nie ma odpowiednika” – napisał Koman w mediach społecznościowych.
Zagadkę rozwiązano dzięki znaleziskom archeologicznym z Ukrainy. „Wiesław Koman odnalazł publikację opisującą miedzianą siekierę odnalezioną we wsi Szczerbaniwka na terenie Kijowa, gdzie towarzyszące jej fragmenty ceramiki pozwoliły przypisać ją kulturze trypolskiej i datować na schyłkowy okres rozwoju tej kultury” – szacuje między IV a III tysiącleciem p.n.e.” – mówi Koman.
Dodaje, iż odnalezienie topora we wschodniej Polsce jest „zaskakujące” ze względu na fakt, iż terytorialne rozmieszczenie kultury trypolskiej obejmuje tereny dzisiejszej Bułgarii, Rumunii, Mołdawii i zachodniej Ukrainy.
«To prawda, iż odnotowaliśmy odkrycia ceramiki kultury trypolskiej z Gródka, gmina Hrubieszów, a obecność tego topora w okolicach Matczy można uznać za potwierdzenie osadnictwa ludzi reprezentujących tę kulturę także we wschodniej Polsce, przynajmniej na odcinku górnego Bugu. Potwierdzeniem tej tezy może być także podobny miedziany topór znaleziony w Wożuczynie, gmina Rachanie, pow. Tomaszów, o którym wspomniał dr hab. on napisałi który powinien teraz znajdować się w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie” – mówi Koman.
Źródło: Facebook/ Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków„Oznacza to, iż prawdopodobnie mamy do czynienia z najstarszym odkryciem wyrobu miedzianego w Polsce, co byłoby wielką sensacją” – dodaje.
Zdaniem konserwatora topór niedługo trafi do zbiorów Muzeum w Hrubieszowie, gdzie przejdzie dodatkowe badania. (PAPKA)
PAP – Nauka w Polsce
bar/ zan/ kap/
tr. RL
